Almatine Leene over grensoverschrijdend gedrag in christelijke gemeenschappen: "Juist de kerk moet een veilige plek zijn"

Drie kerkelijke meldpunten besloten hun krachten te bundelen om van de kerk een veilige plek te maken. Zo ontstond 1,5 jaar geleden de stichting Veilige Kerk. Ze hebben een waardevolle missie: Grensoverschrijdend gedrag (h)erkennen, voorkomen en aanpakken. 

De Bijbel biedt genoeg mogelijkheden

In onze kerk gebeurt zoiets helemaal niet. Sommige christenen roepen dat snel als het gaat over grensoverschrijdend gedrag. "Dat is al de eerste fout" volgens Almatine. "We denken vaak dat zoiets ons niet raakt, totdat er iets gebeurt. Dat wil je - als het goed is - helemaal voorkomen. Daarom is het goed om daar aandacht aan te geven."

Als predikant vindt Almatine het belangrijk om het onderwerp bespreekbaar te maken: "Er is in de Bijbel genoeg te vinden om hierover te preken en studies over te houden. De Bijbel biedt genoeg mogelijkheden daarvoor. Het zijn niet de makkelijkste verhalen, bijvoorbeeld Jozef en Potifar of David en Batseba. Zo zijn er nog een heel aantal andere verhalen waarvan het goed is om aandacht aan te geven."

Stilgezet door de statistieken

Heel veel mensen die in de kerk zitten, hebben te maken (gehad) met grensoverschrijdend gedrag. Dat is wat de statistieken ons laten zien: "Bijna de helft van de vrouwen en één op de drie mannen heeft te maken gehad met grensoverschrijdend gedrag. En het neemt alleen maar toe. Die statistieken moeten ons stilzetten en laten bedenken dat we het hierover moeten hebben."

Juist de kerk zou een veilige plek moeten zijn waar je het kan hebben over dit soort beladen onderwerpen. Toch is de drempel daarvoor vaak (veel te) hoog: "Het zijn vaak de mensen die je goed kent die overschrijdende opmerkingen maken of een zekere aanraking doen. Dan is het heel lastig om dat te melden. Er zit ook iets in ons systeem dat we het vaak maar wegstoppen en zeggen dat het niet gebeurd is."

Rechtspreken

Grensoverschrijdend gedrag omvat veel meer dan alleen een verkeerde aanraking. Het gaat ook over de woorden die je gebruikt of hoe je naar iemand kijkt. Het melden van dit gedrag levert veel op: "Iemand wordt er hopelijk op aangesproken zodat hij of zij het niet weer doet."

Voor het slachtover levert het ook op dat er recht gesproken wordt: "In de kerk zeggen we vaak dat je iemand moet vergeven en dat het dan klaar is, maar zo werkt het niet. In de Bijbel is juist ook rechtvaardigheid heel belangrijk. Dus dat er uitgesproken wordt dat het niet de schuld van het slachtoffer was. Als er recht wordt gesproken, dan kan dat heel helend zijn. Dan kan er pas gesproken worden over vergeving."

Hieronder kun je het hele gesprek terugluisteren. Daarin hoor je onder andere hoe Almatine zelf met grensoverschrijdend gedrag te maken heeft gehad en welke stappen een kerk kan zetten om een veilige kerk te worden.