Van herfst naar lente in de kerk: “Voor het eerst is een jongere generatie geloviger dan de generatie boven hen”
2 september 2025September voelt elk jaar weer als een overgangsperiode: van vakantie naar werk, van zomer naar herfst. Net zoals de natuur door seizoenen gaat, zo kent ook ons geloofsleven en de kerk verschillende perioden. Dat is wat René van Loon, PKN-predikant en auteur van Geloven in seizoenen, in ons land ziet gebeuren. Hij vertelt erover in De Dag Van Vandaag: “Als je kijkt naar kerkelijk Nederland, dan denk ik dat we vooral nog in de herfst en winter zitten. In veel gemeenten gaat het moeizaam. Maar tegelijkertijd zie je op allerlei plekken dat er een nieuwe lente aanbreekt, en dat wordt steeds zichtbaarder.”
Hoopvolle signalen van lente
Hoewel secularisatie en leegloop voelbaar zijn, ziet René nieuwe bewegingen. “In verschillende Europese landen die sterk gepolariseerd zijn, zie je dat de jongste generatie (geboren na 2000) duidelijk op zoek is naar geloof. Het percentage jongeren dat zegt gelovig te zijn, groeit. In Nederland zegt 27% van die generatie te geloven in God, terwijl dat bij de generatie daarvoor 22% is. Voor het eerst geeft een jongere generatie aan geloviger te zijn dan de generatie boven hen.”
Volgens René speelt dat vooral in steden. “Daar zie je gemeenten met veel jonge mensen, waar mensen tot geloof komen, zich laten dopen en een nieuw begin maken.” Het is lastig om te spreken over een landelijke “zomer”, zegt hij, omdat er nog steeds veel moeizame situaties zijn. Toch ziet hij juist in deze hoopvolle signalen de start van een verandering.
Herfst in je geloof
Niet alleen de kerk, ook een persoonlijk geloofsleven kan door seizoenen gaan. René beschrijft de herfst als een dubbel seizoen. “Enerzijds is er de oogst: de vruchten, de regen, de druiven aan de wijnranken. Dat is het mooie, als je dat in je geloofsleven mag ervaren. Maar tegelijkertijd zijn er ook de stormen van de herfst. De bomen verliezen hun bladeren, de wind blaast ze weg. In je geloof kan dat betekenen dat je twijfels krijgt, terwijl anderen dat misschien niet eens merken. Je vraagt je af: klopt het allemaal wel? Heb ik het me niet ingebeeld?”
Toch heeft ook de herfst een functie, benadrukt René. “Door de stormen worden de wortels van bomen sterker: ze gaan dieper de grond in. In de Bijbel zie je dat ook: mensen die twijfelen en daar uiteindelijk sterker uitkomen. Denk aan Asaf in de Psalmen, die zijn twijfels uitspreekt en uiteindelijk belijdt: ‘U hebt mijn rechterhand gegrepen, U leidt mij door uw raad en daarna neemt U mij op in heerlijkheid.’ Of Job, die alles verliest en aan het eind zegt: ‘Slechts van horen zeggen had ik van U vernomen, maar nu heeft mijn oog U aanschouwd.’ Ook Tomas twijfelt sterk na de opstanding. Maar als hij Jezus ziet, zegt hij: ‘U bent mijn Heer en mijn God.’”
Trouw als sleutel
Zelfs periodes van storm en kou kunnen waardevol zijn. “De herfst is nodig als voorbereiding op de winter. Als de bladeren aan de bomen blijven zitten, komen ze niet gezond de winter door. Ze moeten die bladeren verliezen om de winter te kunnen doorstaan.”
Voor kerken in Nederland betekent dat volgens René vooral trouw blijven. “Die seizoenen vragen om stabiliteit, zodat je niet volledig meegaat in de ups en downs van je gevoelsleven. Daarvoor is trouw nodig. In de Bijbel zie je dat bijvoorbeeld in de tempel, waar het hele jaar door het ochtend- en avondoffer werd gebracht. In kloosters zie je dat ook: op vaste tijden worden de getijden gebeden. Om door de seizoenen heen te komen, heb je trouw en discipline nodig. Discipline is helemaal geen verkeerd woord. Het betekent dat je een vaste tijd hebt om te bidden, de Bijbel te lezen, trouw blijft aan je kerkgang. Dat helpt je om door alle ups en downs en door alle seizoenen heen te komen.”
