Het grote geloof van Gen Z: waarom jongeren massaal openstaan voor God

In Groot Nieuws van de Week gaat Annemarie in gesprek over wat er precies gebeurt onder Gen Z. Dat doet ze met lector theologie Jan Martijn Abrahamse, IFES-directeur Annemiek Stam en youth pastor van Mozaiek0318 Chesron Sminia. Want waar komt die honger naar geloof vandaan? Wat zien jongeren in het christendom? En hoe kunnen kerken hierop inspelen?

Een zoekende generatie

Om te begrijpen waarom zoveel jongeren zich openstellen voor geloof, moeten we eerst weten wie deze generatie is. Annemiek legt uit: “Gen Z kenmerkt zich door emotionele intensiteit en een voortdurende zoektocht naar grenzen. Zowel die van zichzelf als die van anderen. Wat gisteren een grens was, kan vandaag weer anders zijn. Ze zijn gedreven door emoties en zoeken houvast in een wereld die ze als chaotisch ervaren.”

Volgens haar hangt dat samen met het doorgeschoten individualisme. Je mag zijn wie je wilt zijn, maar dat legt ook een enorme druk op jongeren. “Ze moeten hun eigen verhaal hebben, met een duidelijke reden voor elke keuze. En er zijn mensen die dat verhaal wél hebben, dat maakt het extra aantrekkelijk. Het ontbreken van een groter verhaal maakt hen angstig, onzeker en kwetsbaar. Die chaos komt al op jonge leeftijd hun leven binnen. Ze worden heen en weer geslingerd tussen mogelijkheden en verwachtingen. Dat maakt deze generatie complex, maar ook enorm zoekend.”

Is dit een opwekking?

Wie kijkt naar de vele jongeren die zeggen dat ze weer met God bezig zijn, zou bijna het woord ‘opwekking’ in de mond nemen. Toch is dat volgens Jan Martijn te vroeg. “Ik zie dezelfde beweging als de andere sprekers. Maar ik zou voorzichtig willen zijn met het woord ‘opwekking’. Dat klinkt al snel triomfantelijk, alsof de sluizen open gaan. We weten eigenlijk nog niet goed wat we zien. Er is veel interesse, veel jongeren die zeggen: ‘God is weer een optie.’ Maar we weten nog niet wat dat betekent voor hun levens.”

Ook Chesron ziet het eerder als een tegenbeweging. “Er is een duidelijke overlap tussen een conservatievere houding onder jongeren en hun interesse in het christelijk geloof. Dat hoeft elkaar niet te bijten, maar het kan wel onderdeel zijn van een bredere culturele reactie op voorgaande generaties. God kan daar zeker doorheen werken, maar we moeten voorzichtig zijn in hoe we dat duiden.”

Jongeren zoeken rust in traditie

Wat opvallend is: deze jonge generatie is minder onder de indruk van hippe vormen of spectaculaire evenementen dan we vaak denken. Juist de rust en diepte van tradities trekken hen aan. Jan Martijn herkent ziet dat om zich heen gebeuren. “Ze zijn niet op zoek naar ‘the next best thing’, maar naar gemeenschappen die in deze onrustige tijd iets hebben bewaard."

"Ze worden aangetrokken door tradities die robuustheid uitstralen, rooms-katholiek, oosters-orthodox, omdat ze leven in een wereld die snel en vluchtig is", legt hij uit. "Via social media zien ze voortdurend nieuwe dingen, maar ze verlangen naar rust, naar iets wat boven de tijd uitstijgt. Als ze een oude kerk binnenstappen, verdwijnt de hijgerigheid van deze tijd even naar de achtergrond.”

De Bijbel opnieuw ontdekken

Annemiek ziet daarin ook een spiegel voor de kerk zelf. “We hebben als kerk geprobeerd steeds hipper en leuker te worden, maar daarmee hebben we ook veel weggegooid. Nu verwijten we jongeren dat ze niet weten waar Micha in de Bijbel staat, terwijl we zelf die basis hebben losgelaten. Maar jongeren pakken nu weer de fysieke Bijbel erbij, bladeren erdoorheen, zien hoe teksten uit het Oude en Nieuwe Testament met elkaar samenhangen. Ze laten ons opnieuw zien wat we zijn kwijtgeraakt en dat is eigenlijk heel hoopvol.”

Wat jongeren volgens de sprekers vooral ontdekken, is de kracht van Gods woord. Annemiek vertelt: “In Engeland is op een campus gevraagd: ‘Zou jij de Bijbel willen lezen als een vriend of vriendin dat aan je vroeg?’ Meer dan 60% zei: ‘Ja, dat lijkt me interessant.’ Het is alsof we teruggaan naar iets heel simpels: samen de Bijbel lezen.”

Een generatie om veel van te leren

Ook Chesron merkt het verlangen naar de Bijbel onder de jongeren van Mozaiek0318. “Wij zijn een tijdje geleden gestart met een Bijbel-app, en daar zitten nu meer dan 500 jongeren in. Ze hebben echt dat verlangen. Veel van hen zijn nog zoekende, dus we sturen elke week een overdenking. Binnenkort starten we ook met WAY college, dat is eigenlijk een moderne vorm van catechisatie waarin we echt de Bijbel induiken. Geen grote lichten, geen vette band, gewoon de Bijbel. En dat vind ik prachtig.”

Wat hem daarbij het meest raakt, is de onbevangenheid van jongeren. “Ik laat me raken door hoe open jongeren staan voor God. Hoe onbevangen ze zijn, zonder al die bagage van eerdere generaties, zoals kerkelijke teleurstellingen of ‘church hurt’. Ze worden ook wel de ‘open generatie’ genoemd, en dat vind ik echt bijzonder. Ik kan daar heel veel van leren.”