Saskia is geestelijk verzorger in de gevangenis: “God laat je niet alleen”

Beginnen met sleutels en veiligheid

Elke werkdag begint voor Saskia bij de poort van de PI in Vught. Ze haalt haar sleutels op en gaat door de beveiliging. Daarna loopt ze de inrichting in, naar haar kantoor en naar de mensen die daar vastzitten. “Met hen ga ik in gesprek over wat voor hen belangrijk is.”

Die gesprekken ontstaan soms op afspraak, maar vaak ook spontaan. Saskia ziet iemand op de afdeling en voelt aan dat het niet goed gaat. “Als ik denk: hé, die persoon zit er niet zo goed bij, dan ga ik langs en klop ik even aan.” Ook kunnen mensen zelf een briefje achterlaten met een verzoek. “Er worden ook veel verzoeken gedaan om bijvoorbeeld een Bijbel te ontvangen. Dat kan via ons en dan ga ik die langsbrengen en maak ik een praatje.”

Een plek waar ze zich thuis voelt

Werken in een gevangenis klinkt voor veel mensen spannend. Voor Saskia voelt het anders. “Ik voel me eigenlijk zeker comfortabel.” Binnen de muren ziet zij een gemeenschap ontstaan. “Het is eigenlijk een aparte gemeenschap op zich. Ik vind het een heel mooie plek om te werken, waar ook heel veel mooie mensen zijn.”

Ze ziet mensen die fouten hebben gemaakt, soms heel zware fouten. Maar dat bepaalt voor haar niet wie iemand is. “Als mensen eenmaal een fout in hun leven hebben gemaakt, betekent dat niet dat hun hele leven door en door slecht is.” In de gesprekken merkt ze dat er wederkerigheid ontstaat. “Soms, als er dingen gebeurd zijn, vragen ze ook aan mij: ‘Hoe gaat het met jou?’ Dat is heel mooi.”

Schuld, verdriet en stil staan

De gesprekken die Saskia voert, gaan vaak heel diep. Het gaat over waarom mensen vastzitten, wat hun leven heeft veranderd en wat ze missen nu ze ver weg van alles zijn. “Dat is soms natuurlijk soms wel heel zwaar.” Laatst komt ze iemand tegen die stilstaat bij wat hij heeft aangericht. “Die zei: ‘Ik wil graag stilstaan bij het feit dat het slachtoffer er niet meer is.’ Dan heb ik met diegene in een stiltecentrum een soort minidienst.”

In zulke bijzondere momenten is er alle ruimte voor kwetsbaarheid. “Dan is er heel veel verdriet en schuldbesef bij diegene.” Iemand zei tegen haar: “Ik had mijn leven eigenlijk wel willen geven voor die ander, maar dat kan niet meer.” Dat zijn momenten waarop woorden tekortschieten en er voor iemand kunnen zijn zoveel betekent.

God laat je niet alleen

Voor Saskia is haar werk ook een manier om Gods liefde zichtbaar te maken. “Ik kom natuurlijk ook namens God, voor mijn gevoel.” Ze ziet zichzelf als iemand die laat zien dat vergeving mogelijk is. “Ik vertegenwoordig God daar een klein beetje, maar ook Zijn boodschap van vergeving, en dat God ieder mens ziet.”

Achter de muren vallen relaties vaak weg. “Voor je familie en vrienden doe je er vaak niet meer toe.” Juist daar mag Saskia iets anders laten zien. “Maar ik mag dan toch weer namens de kerk laten zien: hé, God ziet jou. En de kerk ook; die laat jou niet alleen.” Dat doet iets met mensen. “En ja, dat geeft mensen echt weer hoop.”

Kerst in de gevangenis

Kerst wordt in de PI in Vught heel verschillend beleefd, vertelt Saskia. “Sommige mensen worden continu geconfronteerd met de reclames op tv, en die vinden dat heel lastig. Dat confronteert hen met ‘buiten’, met de mensen die ze missen. Maar wat ik ook hoor, is dat ze het heel erg waarderen dat ze bijvoorbeeld met Kerst diensten kunnen hebben.”

Op eerste kerstdag is er een kerkdienst: “Dan ervaren ze toch iets van warmte en liefde.” Die warmte zit ook in hoe mensen in de kerstperiode met elkaar omgaan. “Soms hebben ze wat eten over en geven ze dat aan iemand die minder heeft. Dat geeft heel veel warmte.”

Iemand verwoordde het eens zo: “Binnen de muren ervaar je die warmte eigenlijk extra sterk, omdat het zo’n kille omgeving is.” En juist met Kerst, zegt Saskia, “ervaren ze iets van die warmte en ook natuurlijk van de liefde van God.”