Wat de Nederlandse kerk kan leren van buitenlandse theologen
22 juni 2022In Openbaring staan de bekende brieven aan zeven gemeenten. De brieven bemoedigen en inspireren de christenen die toen met lijden en verdrukking te maken hadden. Tegelijkertijd moedigen ze de gemeenten, soms met harde woorden, aan om dicht bij Christus te leven. Met een knipoog naar deze brieven verscheen onlangs het boek 'Zeven brieven uit de wereldkerk'. Theologen uit alle delen van de wereld schrijven brieven aan ons, de Nederlandse christenen. Wouter van Veelen is samensteller van het boek. In Bij Jorieke praat hij met Annemarie door over het boek.
Spiegel voorhouden
In Nederland kunnen we veel leren van de wereldkerk. Er speelt al lange tijd een discussie over kerk-zijn in de westerse samenleving, die niet meer christelijke is. Wat is de situatie van de kerk en welke toekomst heeft ze nog? Daarbij putten we vooral uit onze eigen, westerse bronnen; Calvijn, Barth, Bonhoeffer. Maar laten we daarmee niet veel moois liggen? Onze niet-westerse medechristenen kijken met hele andere ogen naar zaken als theologie, missiologie en praktisch christen-zijn.
Wouter vond het daarom tijd dat zij ons een spiegel voorhouden. "We moeten erkennen dat West-Europa al lang niet meer het centrum van het christendom is. Het is een wereldwijd fenomeen geworden. Ik denk dat het goed is om te kijken naar de inzichten die christenen op andere plekken in de wereld opdoen. Wat kunnen we daarvan leren?"
Groot contrast met Afrika
Wouter is gespecialiseerd in Afrikaanse theologie, een specialisme waar je niet vaak iets over hoort. De Afrikaanse vormen van geloven, spraken Wouter zo erg aan dat hij erover ging studeren: "Typisch Afrikaans is het holistische wereldbeeld. Ze zien het leven als eenheid; alle facetten van het leven zijn aan elkaar verbonden en vormen uiteindelijk een harmonieus geheel. De grootste zonde van het westerse christendom is volgens de Afrikanen dat wij dat wereldbeeld zijn kwijtgeraakt."
In zijn werk als gemeentepredikant ziet Wouter dat God voor veel christenen een optie is geworden. Het geloof is iets wat je erbij doet. Voor veel Afrikaanse christenen is dat ondenkbaar, God is voor hen een tegenwoordigheid waar je dagelijks mee leeft.
Een wereldwijde familie
De Nederlandse kerk is - voor haar gevoel - de afgelopen jaren veel kwijtgeraakt. Volgens Wouter is het goed om in die situatie een ander perspectief te brengen: "Al is het alleen maar om elkaar te bemoedigen. We staan er niet alleen voor! Misschien wordt het hier allemaal wat minder in aantallen, maar we zijn onderdeel van een wereldwijde familie. Miljarden broers en zussen hebben we. Laten we ons daardoor bemoedigen en inspireren."
Dat spoorde Wouter aan om zeven theologen uit andere werelddelen te vragen een brief te schrijven aan de Nederlandse kerk. Het doel is om het gesprek op gang te brengen, met waardevolle inzichten van over de hele wereld. Volgens Wouter begint het met een luisterende houding: "Luisteren betekent dat je echt je best doet om de ander te begrijpen. Je oordeel even achterwege laten. In zo'n gesprek ga je meer van God ontdekken. Misschien vind je niet het antwoord op alle vragen die je hebt. Maar het brengt je zeker verder als het gaat om geloof, hoop en liefhebben."
Stevige woorden
Sommige voorgangers schrijven stevige woorden, bijvoorbeeld over homoacceptatie of vrouwen in het ambt. Ze vinden de Nederlandse kerk veel te tolerant. Daarbij stelt de voorganger een belangrijke vraag: "Leven jullie nog van dag tot dag met Gods woord en mag dat Woord je nog vormen?'
Een medechristen met een totaal andere visie, brengt je daardoor in gesprek over wat we gemeenschappelijk hebben; het Woord van God dat ons samenbindt.
Het hele gesprek, waarin Annemarie de brieven verder met Wouter bespreekt, kun je hier terugluisteren:
