Schatgraven in de profetie van Hosea

Waarom spreekt God door profetieën en rechtstreeks?

"Je moet er wel wat moeite voor doen om uit te zoeken hoe de Bijbel werkt en wat er voor diepte in te vinden is. De oppervlakkige lezer ontgaat veel, maar als je wat meer moeite doet ga je dingen zien die je daarvoor niet zag. Dat is schatgraven, zoals de akker waar een schat in zit waar Jezus over vertelde. Zelf begrijp ik door me erin te verdiepen nu het Oude Testament beter. Vaak, als je profetische teksten leest, gaat het over Jeruzalem, Sion, de dochter  van Jeruzalem. Dan denk je: wat wordt daar toch allemaal bedoeld? Door het te bestuderen wordt veel helder. Zoals ik nu uit Hosea heb geleerd dat het bij namen vaak veel meer gaat om de betekenis van een naam, dan de fysieke plek of persoon die erbij hoort. Dat besef zorgt ervoor dat je dingen beter kunt begrijpen. Ik begrijp profetieën nu beter. Hosea noemt profetieën gelijkenissen. Wij zeggen vaak wel dat er meerdere lagen in een profetie zitten. Maar die opmerking van Hosea legt uit waarom het zo is. De ene laag is het voorbeeld, en de andere laag is waar de vergelijking over gaat."

"Wij vinden het lastig om dubbele betekenissen te interpreteren. Als je het spreekwoord ‘als de kat van huis is dansen de muizen op tafel’ niet kent, snap je de betekenis niet. Als je dat soort uitdrukkingen naar een andere taal vertaald, in het Engels bijvoorbeeld, dan klopt het ook niet meer. De Bijbelteksten komen uit het Hebreeuws, uit een andere cultuur die wij niet goed kennen. Daardoor hebben we moeite om de betekenissen eruit te halen. Hosea geeft hele concrete voorbeelden waarbij je denkt: maar hier is het helder. Die principes kan je dan toepassen en gebruiken voor de rest van Hosea. Het is niet zo dat God een puzzel gegeven heeft die we niet kunnen oplossen. Als je het goed bestudeert, kom je er wel uit."

"Ik denk dat we door onze westerse samenleving heel wetenschappelijk zijn gaan denken. Daar zit sterk het idee in om alles heel plat en recht toe, recht aan te nemen. In wetenschap gebruik je geen poëtische taal, dan is het niet helder. Wij vinden dat prettig. Je mist dan dubbele lagen, woordspel, vergelijkingen en diepere betekenis. Ik heb elektrotechniek gestudeerd, ik heb zelf ook wel moeite gehad om anders te gaan lezen. Die worsteling waar je dan mee zit, is of je wel een diepere laag in een Bijbeltekst mag zien."

"Het risico is dat je aan inlegkunde gaat doen. Denk niet dat je vrij bent om overal in te zien wat je wilt. Profetieën geven zelf wel de richting aan waar je moet zoeken. Klassiek voorbeeld: de ezel waarop Jezus Jeruzalem binnen reed. De vier poten van de ezel zouden staan voor de vier evangeliën. Dat lijkt een aardige vondst, maar er is totaal geen aanleiding om dat zo te zien. Zo’n profetie is er niet en dus wordt het inlegkunde."

"Zelf heb ik bij Hosea gezegd: Je kunt het heel plat lezen, dan zit er niks aan diepere betekenis in en is het een lokale boodschap voor wat daar gebeurde. Maar ik vroeg mezelf af: zou er in deze tekst ook een boodschap over de Messias kunnen zitten? Sommige teksten zijn er heel duidelijk in dat ze over de Messias gaan. Er staat bijvoorbeeld: Ik heb Israël als kind uit Egypte gehaald, ik heb mijn zoon uit Egypte geroepen. Dan denk je: dit gaat over de bevrijding van Israël uit Egypte. Maar Mattheus interpreteert die tekst als: dit gaat over de Messias. Dan krab ik mij achter de oren en denk: Maar dat is niet meteen helder, doet Mattheus dit dan verkeerd of doe ik het op de verkeerde manier? Mattheus kan er wat mij betreft niet naast zitten, dus gaat dit over de Messias. En vroeg ik me af: als Mattheus dat hier doet, zit er dan niet veel meer verwijzing in dat boek?"

"Jezus zelf zegt: de wet en profeten vertellen over mij. Zo zijn er meer voorbeelden uit het Oude Testament. Mozes moest de slang op een stok doen en Jezus zegt: zo zal het met mij ook gebeuren. Maar als je die geschiedenis van de stok en de slang leest, zit daar niks in waaruit blijkt dat het verwijst naar wat er met de Messias zal gebeuren."

Luister hier het hele gesprek terug:

Afbeelding: Unsplash.com